کالپروتکتین (Calprotectin, Feces)

اطلاعات بالینی:

Calprotectin، دارای ساختار هترو دایمری و متشکل از S100A8 و S100A9 می باشد، یکی از اعضای خانواده S100 پروتئین متصل به کلسیم می باشد. به طور عمده توسط گرانولوسیت ها و به میزان کمتر توسط مونوسیت ها، ماکروفاژها و سلول های اپیتلیال بیان می شود. در نوتروفیل ها، کالپروتکتین تقریباً 60٪ کل پروتئین سیتوپلاسمی را تشکیل می دهد. فعال سازی سیستم ایمنی روده منجر به ورود سلول ها از سیستم ایمنی ذاتی، از جمله نوتروفیل ها می شود. سپس نوتروفیل ها فعال شده و منجر به آزاد شدن پروتئین های سلولی، از جمله کالپروتکتین می شود. کالپروتکتین در نهایت از سد اپیتلیال روده گذشته و وارد لومن روده می شود. همانطور که روند التهابی پیشرفت می کند، کالپروتکتین آزاد شده توسط ماده مدفوع که قبل از دفع، جذب می گردد. مقدار کالپروتکتین موجود در مدفوع متناسب با تعداد نوتروفیل ها در مخاط دستگاه گوارش است و می تواند به عنوان یک نشانگر غیرمستقیم التهاب روده استفاده شود.

Calprotectin بیشتر به عنوان بخشی از ارزیابی تشخیصی بیماران مبتلا به بیماری التهابی روده (IBD) مورد استفاده قرار می گیرد. بیماران مبتلا به IBD ممکن است با بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو تشخیص داده شوند. اگرچه در پاتولوژی و تظاهرات بالینی متمایز است، هر دو با التهاب روده قابل توجهی همراه هستند. غلظت بالایی از کالپروتکتین مدفوع ممکن است در تشخیص IBD از اختلالات عملکردی دستگاه گوارش مانند سندرم روده تحریک پذیر (IBS) مفید باشد. کالپروتکتین مدفوع جهت تشخیص افتراقی دارای حساسیت و خاصیت تقریباً 85٪ است. با این حال، باید یادآوری شود که افزایش کالپروتکتین در مدفوع برای IBD تشخیص قطعی نمی باشد، زیرا اختلالات دیگر مانند بیماری سلیاک، سرطان کولورکتال و عفونت های دستگاه گوارش نیز ممکن است با التهاب نوتروفیل همراه باشد.

تفسیر:

کالپروتکتین با غلظت 50.0 میکروگرم در گرم و کمتر از آن احتمال وجود پروسه التهابی فعال در سیستم گوارشی را نفی می نماید. برای بیماران مبتلا به علائم گوارشی، ارزیابی بیشتر برای اختلالات عملکردی دستگاه گوارش توصیه می گردد.

غلظت کالپروتکتین بین 50.1 و 120.0 میکروگرم در گرم ممکن است مشکوک به پروسه التهابی خفیف مانند بیماری التهابی روده (IBD) یا IBD درمان شده و یا وابسته به مصرف NSAID یا آسپیرین باشد. برای بیماران دارای علائم مشکوک به IBD انجام مجدد آزمایش در 4 تا 6 هفته بعد توصیه می گردد.

کالپروتکتین با غلظت 120.1 میکروگرم در گرم و بالاتر نشان دهنده روند التهابی فعال در سیستم گوارش است. جهت مشخص نمودن علت التهاب تست های تشخیصی بیشتر توصیه می گردد.

احتیاط ها و ملاحظات:

کاهش یا افزایش غلظت کالپروتکتین در مدفوع وجود یا عدم وجود بیماری التهابی روده (IBD) را تأیید نمی کند. تشخیص IBD باید بر اساس ارزیابی بالینی، اندوسکوپی، بافت شناسی و مطالعات تصویربرداری باشد.

نتایج مرزی در کالپروتکتین مدفوع ممکن است در بیماران مصرف کننده داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID)، آسپیرین یا مهارکننده های proton-pump مشاهده شود.

منابع:

• https://www.mayocliniclabs.com
• Gisbert JP, McNicholl AG, Golmollon F: Questions and answers on the role of faecal calprotectin as a biological marker in inflammatory bowel disease. Digest Liver Dis 2009;41:56-66
• Campeotto F, Butel MJ, Kalach N, et al: High faecal calprotectin concentrations in newborn infants. Arch Dis Child-Fetal 2004;89:F353-F355
• Dabritz J, Musci J, Foell D: Diagnostic utility of faecal biomarkers in patients with irritable bowel syndrome. World J Gastroentero 2014;20(2):363-375
• Fagerberg, UL, Loof L, Merzoug RD, et al: Fecal calprotectin levels in healthy children studied with an improved assay. J Pediatr Gastr Nutr 2003;37:438-472

شرح روش:

آزمایش Calprotectin با روش enzyme-linked immunosorbent assay (EIA) انجام می گردد. به طور خلاصه، آنتی بادی های پلی کلونال اختصاصی مخصوص کالپروتکتین انسانی بر روی پلیت 96 چاهکی محصور می شوند. کالیبراسیون، کنترل و نمونه های رقیق شده بیمار به چاهک های صفحه اضافه می شود. در صورت وجود کالپروتکتین به آنتی بادی های متصل در چاهک ها متصل می گردد. پس از یک مرحله شستشو، یک محلول حاوی آنتی بادی حاوی آنزیم اضافه می شود. بعد از یک مرحله شستشوی دیگر، یک محلول سوبسترا که رنگ آن را در حضور آنزیم تغییر می دهد اضافه می شود. جذب رنگ تولید شده متناسب با مقدار کالپروتکتین در نمونه بیمار است. در نهایت، نتایج کنترل و بیمار بر اساس منحنی تولید شده از کالیبراسیون کیت محاسبه می شود

زمان و ساعت پذیرش آزمایش:

شنبه تا پنجشنبه (به استثنای روزهای تعطیل) از 7 صبح تا 6 عصر

زمان انجام آزمایش:

روزانه

زمان جوابدهی

7 روز بعد

مدت زمان نگهداری نمونه:

نمونه ها پس از انجام قابلیت نگهداری ندارد.

مکان انجام آزمایش:

آزمایشگاه مرکزی فردیس- فردیس- البرز