CA 19-9

موارد استفاده:

به عنوان یک مکمل بالقوه برای تشخیص و نظارت بر سرطان پانکراس

تمایز بالقوه بیماران مبتلا به کلانژیوکارسینوم و کلانژیت اسکلروزان اولیه (PSC) از بیماران فقط مبتلا به PSC .

اطلاعات بالینی:

آنتی ژن کربوهیدرات 19-9 (CA 19-9) ،آنتی ژن گروه خونی Lewis(a) اصلاح شده است. CA 19-9 ممکن است در بیماران مبتلا به بدخیمی های دستگاه گوارش مانند کلانژیوکارسینوما، سرطان پانکراس یا سرطان روده بزرگ افزایش یابد. شرایط خوش خیم مانند سیروز، کلستاز و پانکراتیت نیز منجر به افزایش غلظت سرمی CA 19-9 می شود، اما در این موارد، مقادیر معمولاً کمتر از 1000 واحد در میلی لیتر است.

افرادی که لوئیس منفی دارند (5٪ -7٪ از جمعیت) CA 19-9 را به دلیل فقدان آنزیم فوکوزیل ترانسفراز مورد نیاز برای تولید CA 19-9 بیان نمی کنند. در این افراد، غلظت کم یا غیرقابل تشخیص CA 19-9 سرم، در رابطه با عود سرطان آگاهی بخش نیست

مقادیر مرجع:

<37 U/mL

تفسیر:

پایش سریالی آنتی ژن کربوهیدرات 19-9 (CA 19-9) باید قبل از درمان شروع شود تا کاهش پس از درمان آن تأیید شود و یک اساس برای ارزیابی عود احتمالیسرطان باشد. مقادیر پایین CA 19-9 اطلاعات کمتری از بیماری می دهد.

مقادیر بالا ممکن است ناشی از انواع شرایط بدخیمی و غیر بدخیمی از جمله کلانژیوکارسینوما، سرطان پانکراس و سرطان روده بزرگ باشد.

احتیاط ها و ملاحظات:

آنتی ژن کربوهیدرات 19-9 (CA 19-9) نه اختصاصی است و نه آنقدر حساس است که بتوان از آن به عنوان غربالگری سرطان استفاده کرد.

برخی از افراد CA 19-9 را بیان نمی کنند. در نتیجه مقادیر پایین تست در این افراد، در مورد عود سرطان ارزش تشخیصی ندارد.

برخی از بیمارانی که در معرض آنتی ژن های حیوانی قرار گرفته اند، چه در محیط و چه به عنوان بخشی از روش های درمانی یا تصویربرداری، ممکن است آنتی بادی های ضد حیوانی در گردش داشته باشند. این آنتی بادی ها ممکن است با معرف های سنجش تداخل داشته باشند و در نهایت نتایج غیر قابل اعتمادی ایجاد کنند.

بیماران مبتلا به کارسینوم تایید شده ممکن است مقادیر CA 19-9 پیش از درمان، در محدوده افراد سالم داشته باشند.

افزایش عوامل واکنشی 1116-NS-19-9 در گردش، ممکن است در بیماران مبتلا به متاستاز و در شرایط غیر بدخیم مانند هپاتیت، سیروز، پانکراتیت و سایر بیماری های دستگاه گوارش مشاهده شود. سطوح بالا هم چنین در فیبروز کیستیک دیده شده است. به این دلیل، ارزش تشخیصی CA 19-9، صرف نظر از مقدار آن، نباید به عنوان مدرک مطلق برای وجود یا عدم وجود بیماری بدخیم باشد. از نتیجه CA 19-9 همراه با اطلاعات حاصل از ارزیابی بالینی بیمار و سایر روش های تشخیصی استفاده کنید.

منابع:

• https://www.mayocliniclabs.com/test-catalog/Overview/40936#Specimen
• Torok N, Gores GJ: Cholangiocarcinoma. Semin Gastrointest Dis. 2001 Apr;12(2):125-132
• Scara S, Bottoni P, Scatena R: CA 19-9: Biochemical and clinical aspects. Adv Exp Med Biol. 2015;867:247-60. doi: 10.1007/978-94-017-7215-0_15
• ARCHITECT- CA19-9 brochure

اساس روش:

پدیده کمی لومینسانس از سایر پدیده های لومینسانس دیگر متفاوت است و در آن واکنش شیمیایی باعث برانگیخته شدن الکترون ها می شود ولی حاصل این تهییج مشابه فلورسنس بوده و در حین بازگشت الکترون به سطح پایه انرژی ، نور نشری پدید می آید . در پدیده کمی لومینسانس ترکیبات آلی اکسید می شوند. این ترکیبات از قبیل لومینول ، ایزولومینول ، استرهای اکریدینیوم یا لوسی فرین می باشند که با یک عامل اکسید کننده ( مثل پراکسید هیدروژن ، هیپوکلرید یا اکسیژن ) واکنش کامل شده و نورنشری از فراورده های برانگیخته شده در واکنش اکسیداسیون حاصل می آید . این واکنش ها در حضور کاتالیست ها از قبیل آنزیم ها ( مثل آلکالن فسفاتازها ، horse radish پراکسیداز و میکرو پراکسیداز) ، یون های فلزی و یا کمپلکس های فلزی (مثل Cu2+ ، Fe3+ و فتالوسیانین ) و hemin انجام می شود .

الگوهای واکنش کمی لومینسانس از واکنش های ساده تک مرحله ای نظیر سوبستراهای 1 و 2 دی اکستان با آلکالن فسفاتاز شروع و تا روش های پیچیده تر چند مرحله ای را در بر می گیرند ، نظیر انواعی که از گلوگز -4- فسفات دهیدروژناز و لوسیفراز باکتریایی به همراه NADH. FMN اکسیدوردوکتازها استفاده می کنند.

به دلیل محدوده های شناسایی این روشها که در حد آتامول (attamole) و زپتامول (zeptamol) می باشد، پدیده کمی لومینسانس به طور وسیعی به عنوان نشانگر های مستقیم و شناساگر در طراحی سنجش ایمنی به کار می روند . بسیاری از این الگوهای سنجش در آنالیزورهای اتوماتیک ایمونوشیمی کاربرد یافته اند .

پرتو افشانی لومینول و آکریدینیوم در مجاورت پر اکسیدها ، مهمترین واکنش های کمی لومینسانس هستند که تاکنون مورد مطالعه قرار گرفته اند . معمولاً اکسیداسیون لومینول در حضور کاتالیزور (میکرو پراکسیداز) و پر اکسیدهیدروژن باعث ایجاد 3-آمینوفتالات و امواج نورانی با کوانتم بالا می شود.

میزان انتشار فوتون در واکنش 1% بوده و برای انجام آزمایش ، حضور کاتالیزور ها ( برخی فلزات یا Hemin ) و pH قلیایی ضروری است.

حضور پراکسیداز در pH خنثی می تواند باعث کاتالیز واکنش شود . جایگزینی اسیدهای آمینه آروماتیک در لومینول باعث می شود تا مولکول خاصیت نور افشانی خود را از دست بدهد ، در حالیکه استخلاف آلکیلهای گروه های آمینی آروماتیک باعث افزایش نورافشانی مواد می شود . با توجه به فاکتورهایی نظیر غلظت سوبسترا ، روند واکنش های لومینسانت ممکن است تند یا کند شود.

نوع نمونه:

سرم

پلاسما با ضدانعقار EDTA، سدیم سیترات یا لیتیم هپارین

شرایط مورد نیاز جهت انتقال نمونه:

قبل از انتقال نمونه، توصیه می شود نمونه را از لخته، جداکننده های سرم یا گلبول های قرمز جدا کنید

نمونه ها را بر روی یخ مرطوب یا خشک منتقل کنید.

موارد رد نمونه:

همولیز شدید

نمونه فعال شده با گرما

آلودگی میکروبی آشکار

نگهداری نمونه :

اگر انجام تست بیش از 24 ساعت طول کشید، سرم یا پلاسما را از لخته، جداکننده های سرم یا گلبول های قرمز جدا کنید.

7 روز در دمای 2-8° C پیش از انجام تست قابل نگهداری است.

بیش از 7روز، باید سرم یا پلاسما را در دمای -20°C یا کمتر فریز کنیم.

زمان و ساعت نمونه گیری:

شنبه تا پنجشنبه (به استثنای روزهای تعطیل) از 7 صبح تا 6 عصر

زمان انجام آزمایش:

روزانه

زمان جوابدهی

همان روز

مدت زمان نگهداری نمونه:

14 روز

مکان انجام آزمایش:

آزمایشگاه مرکزی فردیس- فردیس- البرز