آمنیوسنتز

آمنیوسنتز یکی از آزمایش هایی است که خانم ها در دوران بارداری خود انجام می دهند.  شاید شما تا به حال اسم این آزمایش را نشنیده باشید اما این آزمایش می تواند اطلاعات زیادی را از جنین در اختیار ما بگذارد. جنین ازراه جفت از بدن مادر تغذیه می کند و جفت در تمام دوران بارداری به دیواره رحم چسبیده است. جنین برای رشد خود و همچنین دریافت اکسیژن با جفت با مادر در ارتباط است و مواد زائد را از این طریق دفع می کند.جنین درون یک محیط مایع در رحم قرار گرفته اســت که در آزمایش آمنیوســنتز این مایع بررسـی می شود.

آمنیوسنتز در چه مواردی کاربرد دارد ؟ 

در این آزمایش، مقداری از مایع آمنیوتیک که در رحم از جنین محافظت می کند برداشته می شود و برای بررسی وضعیت جنین مورد معاینه قرار می گیرد.این مایع دارای سلول های جنینی و دیگر مــواد شــیمیایی می باشد از جمــله موارد کاربرد آن در زیر ذکــر شــده است : 
1.  ناهنجاری‌های کروموزمی جنسی مانند سندرم ترنر
2. نقایص لوله‌ی عصبی مثل اسپینا بیفیدا و آنانسفالی. این اختلالات با بررسی مقدار ماده‌ای به نام آلفا فوتوپروتئین (AFP) در مایع آمنیوتیک صورت می گیرد. 
3. تمام اختلالات کروموزومی، از جمله سندرم داون، تریزومی 13، تریزومی 18 
4. ارزیابی شدت آنمی (کم‌خونی) نوزادانی که حساسیت Rh دارند. 
5. با این آزمایش مشخص می شود که آیا شش‌های نوزاد به بلوغ کافی برای تولد رسیده‌اند. 
6. ارزیابی نوزاد جهت بررسی ابتلا به عفونت یا دیگر بیماری‌ها 
7. در برخی موارد نادر نیز برای کم کردن حجم این مایع از این آزمایش استفاده می شود .

تشـــــخیص اخـــتلالات لوله عصــبی در آزمــــایش آمینو سنتز 

اگر در لوله های عصبی اختلال به وجود بیاید در نهایت منجر به تکامل نیافتن مغز و یا طناب عصبی می شود.در این آزمایش مقدار پروتئینی به نام آلفا فتوپروتئین اندازه گیری می شـــود و در نـهایت می توان گفت بیش از نود درصد مشکلات مربوط به اختلالات لوله عصبی مشخص خواهد شد.که نتیجه آن بعد از گذشت یک هفته مشخص خواهد شد. 

اقــــدامـــــاتی که پیـــش از انجام آمنیوســــنتز باید انجام دهید.

 این آزمایش در مراحل مختلف دوران بارداری انجام می گیرد و درباره ساختار ژنتیکی جنین اطلاعاتی را فراهم می آورد بهتر است این آزمایش بعد از هفته پانزده بارداری انجام بگیرد.   خانم هایی که دارای شرایط زیر هستند بهتر است حتما این آزمایش را انجام دهند: 
1.زمانی که نتیجه آزمایش غربالگری مثبت باشد
2.خانم هایی که در بارداری های قبلی خود بیماری های کروموزومی یا نقص عصبی وجود داشته است. 
3.در خانم های بالاتر از سی و پنج سال که احتمال مبتلا شدن به بیماری های سندروم داون بیشتر خواهد شد. 
4.داشتن سوابق خانوادگی در بیماری های ژنتیکی خاص 

نحوه انجام آمنیوسنتز

پیش از انجام آمنیو سنتز مثانه باید خالی باشد اما در مواردی که آزمایش پیش از هفته بیست بارداری انجام میگرد مثانه باید پر باشد . مادر نیازی به بیهوشی ندارد و بعد از اینکه بر روی تخت خوابید شکم مادر ضد عفونی می شود پزشک از اولتراسوند برای اینکه از وضعیت جینن آگاهی پیدا کند استفاده می کند.سپس سوزنی باریک به شکم وارد می شود که مادر هیچ گونه دردی به غیر از یک سوزش مختصر را احساس نخواهد کرد .مقدار کمی از مایع آمنیوتیک از راه سرنگ خارج می شود مقدار این مایع خارج شده به این بستگی دارد که مادر در کدام هفته بارداری قرار دارد. در آخر در زمان انجام آزمایش مادران نباید نگران جنین خود باشند زیرا با استفاده از سونوگرافی در مکانی که ضخامت کمی بین کیسه و دیواره شکم وجود دارد به طوری که از رحم دور باشد مایع برداشته می شود.

بعد از آزمایش آمنیوسنتز

ممکن است مادر بعد از انجام آزمایش احساس انقباض و یا خونریزی واژینال داشته باشد به همین دلیل نباید تا یک یا دو روز فعالیت های شدید فیزیکی داشته باشید.رابطه جنسی بعد از انجام آزمایش نباید صورت بگیرد.در صورتی که هر یک  از موارد زیر را مشاهده کردید به پزشک خود مراجعه کنید:
1.ایجاد قرمزی و التهاب در منطقه وارد شدن سرنگ 
2.درد های شدید شکمی
3.انقباضات رحمی بیش از چند ساعت 
4.عدم حرکت جنین 
5.فعالیت های غیر طبیعی جنین 
6.خونریزی غیر طبیعی و شدید واژینال 
7.تب 
8.ترشح مایع از واژن به مقدار زیاد

نتیجه آزمایش آمنیوسنتز

یک هفته بعد ازانجام آزمایش نتیجه اسپاینا بیفیدا مشخص خواهد شد.اما نتیجه آزمایش کروموزوم  برای سندروم داون بین ده تا بیست روز زمان بر خواهد بود.در مواردی انجام آزمایش می تواند با خود مشکلاتی از قبیل زیر را به دنبال بیاورد: 

نشت مایع آمنیوتیک : 

بعد از انجام آزمایش به اندازه یک مقدار طبیعی از واژن مایع آمنیوتیک خارج می شود اما بعد از گذشت دو روز این غشا بسته می شود و ترشحات کم کم از بین می روند  و مادر به حالت اولیه خود برمی گردد اما زمانی که مقدار چکیدن مایع آمنیوتیک زیاد باشد مادر باید به متخصص مراجعه کند.

 لکه بینی: 

ممکن است لکه های دیده شده تا دو روز ادامه داشته باشد. نباید بابت این موضوع  نگران باشید.بهتر است در صورت طولانی شدن آن را با پزشک خود در میان بگذارید. 

آسیب به جنین: 

همان طور که گفته شد این آزمایش در کنار سونوگرافی انجام می گیرد و پزشک محل دقیق جایگیری جنین و جفت را متوجه می شود  و بعد از آن سرنگ وارد شکم می شود.اما به ندرت امکان دارد که در حین آزمایش سوزن با جنین برخورد داشته باشد.به همین دلیل شما باید برای انجام این آزمایش به متخصص با تجربه مراجعه کنید. در مواردی که این آزمایش تحت شرایط استریل و پاکیزه انجام نگیرد امکان دارد عفونت کیســـه آب برای مــــادر اتفــــاق بیفـــــتد که به آن کورویوآمنیونیت می گویند. 

آزمایش آمنیو سنتز و کاریوتایپ آمنیون در آزمایشگاه مرکزی فردیس با بهترین کیفیت انجام می گردد. 

تهیه کننده : دکتر زهرا پاکزاد ، فائزه سرور