عفونت ادراری

اغلب افراد لفظ عفونت ادراري را به جاي لفظ عفونت مثانه كه نوعي عفونت باكتريائي است كه در مثانه ايجاد التهاب مي كند و اغلب با علائمي نظير احساس نياز به دفع مكرر ادرار و سوزش ادراري همراه است، بكار مي برند. اين حالت كه سيستيت نيز ناميده مي شود در بين خانم هاي 20 تا 50 ساله كه از نظر جنسي فعال هستند، نسبتاً شايع است .

البته باكتري مي تواند هر بخشي از دستگاه ادراري را آلوده سازد. دستگاه ادراري از كليه ها كه ادرار را ترشح مي كنند شروع مي شود و بصورت لوله هايي كه حالب خوانده مي شوند تا مثانه كشيده مي شود كه ادرار در آن جمع مي شود. دستگاه ادراري به پيشابراه ختم مي شود كه لوله كوتاهي است كه ادرار را به خارج از بدن مي برد .

وقتي باكتري هاي موجود در روده ها از راه ركتوم به پيشابراه برسد و از آنجا بالا رفته وارد مثانه شود، عفونت بوجود مي آيد. باكتريها مي توانند مثانه را آلوده كرده سيستيت ايجاد كنند و يا بدون آنكه علامتي ايجاد كنند، در آنجا تكثير يابند. در هر يك از اين موارد، باكتريها ممكن است از راه حالب بالا رفته و كليه ها را دچار عفونت سازند. عفونت كليه خطرناك است و ممكن است به زايمان زودرس يا ساير عوارض بيانجامد

 مخرج و مهبل هر دو مکان‌های مناسبی برای رشد باکتری‌ها هستند که نزدیک مجرای خروجی ادرار قرار دارند. و چون میزراه زنان چندان طولانی نیست، راه کوتاهی برای ورود باکتری‌ها به مثانه می‌شود و التهاب مثانه ایجاد می‌کند. باکتری‌ها حتی ممکن است تا کلیه بالا روند و ایجاد عفونت شدیدتری در آنجا بکنند .

عفونت مجاری ادرار در مردان چیز ساده‌ای نیست و اگر مردی دچار سوزش ادرار شود، نباید آن را سرسری گرفت .

سوزش ادرار در مردان ممکن است علامت وجود یک بیماری مقاربتی، مثل سوزاک یا کلامیدیا، باشد. التهاب پروستات هم ممکن است سوزش ادرار ایجاد کند .

بارداري احتمال ابتلا به عفونت هر يك از بخش هاي دستگاه ادراري را بالا مي برد. مقادير زياد هورمون پروژسترون موجب شل شدن عضلات حالب و در نتيجه گشادتر شدن حالب مي شود. رحم در حال رشد مي تواند به حالب ها فشار وارد آورد و جريان ادرار را در داخل آنها با اختلال مواجه كرده سرعت آنرا كُند سازد. رشد جنين موجب فشار بر روي مثانه مي شود در نتيجه تخليه آن هنگام دفع كامل نخواهد بود. نتيجه نهايي اين اختلالات آن خواهد بود كه عبور ادرار در مسير دستگاه ادراري بيشتر طول مي كشد و باكتريها قبل از خروج از بدن زمان بيشتري براي تكثير در اختيار خواهند داشت. به همين دليل است كه پزشك در همان اولين نوبت معاينات دوران بارداري آزمايش ادرار درخواست مي كند، خواه شما علائم عفونت ادراري داشته باشيد يا خير. اگر اين تست اوليه منفي باشد احتمال بروز عفونت ادراري در طول دوران بارداري پائين خواهد بود. ولي اگر شما يكي از گروه 5 تا 7% خانم هايي باشيد كه باكتري در ادرارشان يافت مي شود، بايد براي برطرف كردن آن از آنتي بيوتيك استفاده كنيد. اگر اين نوع عفونت باكتريائي درمان نشود احتمال بروز عفونت كليه در دوران بارداري 30% است .

عفونت ادراری در کودکان یک بیماری بسیار مهم و شایع است؛ به طوری که ۳ تا ۵ درصد دختران و ۱ درصد پسران عفونت ادراری را تجربه می کنند .

در سنین نوزادی و زیر یک ماه، بیماری با علائمی به صورت تب یا کم شدن حرارت بدن، بی حالی، بی اشتهایی، تحریک پذیری، شلی، اسهال، کم شدن حجم ادرار، زردی و از بین رفتن واکنش های نوزادی خودش را نشان می دهد .

در سنین بالاتر این مشکل با نشانه هایی مانند تب، بوی بد ادرار، سوزش، تکرر و بی اختیاری ادرار، ایجاد شب ادراری، درد پهلوها و درد در ناحیه زیر شکم، قطع و وصل شدن جریان ادرار و بی قراری حین ادرار کردن در شیرخواران همراه است

همه والدین باید هر از چند گاهی جریان ادراری کودک خود را بررسی کنند؛ به خصوص کودکانی که پوشک می شوند. همچنین اگر کودکی بیش از ۲ تا ۳ روز تب بی دلیل داشته باشد، انجام آزمایش ادرار توصیه می شود

اولین و مهم ترین گام در تشخیص عفونت ادراری گرفتن نمونه ادراری به صورت استریل است .

البته اگر نمونه در شرایط استریل گرفته نشود یا اگر در رساندن نمونه به آزمایشگاه بیش از یک ساعت تاخیر وجود داشته باشد، به اشتباه کشت مثبت شده و تشخیص عفونت ادراری داده می شود

درمان سوزش ادرار

راه نجات از سوزش ادرار به‌علت آن بستگی دارد. علاوه بر درمان عفونت باکتریائی و نخوردن مواد محرک کارهای زیر را انجام دهید .

معمولاً با خوردن آنتی‌بیوتیک همراه با جوش‌شیرین و آب عفونت‌ درمان می‌شود. ولی اگر سوزش ادامه یابد، آزمایش‌های بیشتری، شامل کشت، آزمایش فراصوتی کلیه، یا درون‌بینی مثانه باید انجام شود .

سوزش را تشدید نکنید. بسیاری از غذاها و آشامیدنی‌ها مجرای ادراری را تحریک کرده و سوزش را بیشتر می‌کنند. الکل، قهوه، چای، شکلات، نوشابه‌های گازدار، مرکبات، گوجه‌فرنگی، غذاهای پرادویه، سرکه، و مواد قندی از اینها هستند. حتی قهوه بدون کافئین هم تحریک‌کننده است .
حذف تمام این مواد از برنامهٔ غذائی سوزش و ناراحتی‌های دیگر آن را ظرف ده روز از بین می‌برد. وقتی سوزش برطرف شد، هر بار یکی از اینها را به رژیم غذائی اضافه کنید و ببینید آیا به آن حساسیت دارید یا نه. لااقل یک لیتر آب در روز بنوشید .

ناراحتی دفع را کم کنید. ادرار کردن از میان میزراه ملتهب مانند پاشیدن نمک بر زخم تا باکتری‌های مخرج وارد مهبل نشود .

ادرار کنید. تماس جنسی از علل شایع عفونت و سوزش میزراه است. بعد از هر نزدیکی ادرار کنید و خود را با آب بشوئید. شستن مهبل با محلول آب و کمی جوش‌شیرین نیز کار خوبی است .
از مواد محرک دوری کنید. برخی صابون‌ها، ضدبوها، و حتی کاغذ‌های توالت دارای مواد شیمیائی تحریک‌کنندهٔ میزراه و پوست اطراف آن هستند. به نوع کالائی که می‌خرید توجه کنید .
خود را خشک کنید. در تابستان نگذارید لباس مرطوب به تنتان بماند، چون رشد باکتری‌ها و مخمرهای مهبل را تحریک می‌کنند. اگر می‌توانید، در هر فرصتی لباس زیر را عوض کنید .

تهیه کننده :ملاحت حجت پناهی