- طبقه بندي فشارخون
در اين طبقه بندي آستانه فشار خون بدون در نظر گرفتن ساير عوامل خطر و بيماري هاي همراه براي افراد بزرگسال 18 سال و بالاتر تعيين شده است . (جدول 1)
فشارخون طبیعی:
در يك فرد سالم در حال استراحت فشارخون كمتر از 80/120 ميلي متر جيوه است .يعني فشار سيستول كمتر از 120 و دياستول كمتر از 80 ميلي متر جيوه است.
پيشفشارخون بالا :
يعني فشار سيستول بين 120 تا 139 و يا فشار دياستول بين 80 تا 90 ميلي متر جيوه است.منظور مقدار فشارخوني است كه ما بين مقدار طبيعي و مقدار فشارخون بالا است.
فشار خون بالاي مرحله يك :
يعني فشار سيستول بين 140 و 159 و يا فشار دياستول بين 90 و 99 ميلي متر جيوه است. اگر فقط فشار سيستول يا فقط فشار دياستول در اين حد باشد، باز هم فشارخون بالاي مرحله يك محسوب مي شوند.
فشار خون بالاي مرحله دو :
يعني فشار سيستول 160 ميلي متر جيوه و بيشتر و يا فشار دياستول100 ميلي متر جيوه و بيشتر است.اگر فقط فشار سيستول يا فقط فشار دياستول در اين حد باشد، باز هم فشارخون بالاي مرحله دو محسوب مي شوند.
فشارخون سيستول 180 ميلي متر جيوه و بيشتر و يا فشار دياستول110 ميلي متر جيوه و بيشتر به عنوان كريز فشارخون محسوب مي شود و اقدام اورژانسي نياز دارد.
در بعضي افراد ممكن است فقط فشارخون سيستولي بالاتر از حد طبيعي باشد(140 ميليمتر جيوه يا بيشتر) مانند فشارخون82/ 148ميلي متر جيوه كه به آن فشارخون بالاي سيستوليتنها مي گويند.فشارخون بالاي سيستولي بيشتر در افراد سالمند ديده مي شود.
در بعضي افراد ممكن است فقط فشارخون دياستولي بالاتر از حد طبيعي باشد (90 ميليمتر جيوه يا بيشتر) مانند فشارخون96/ 134ميلي متر جيوه كه به آن فشارخون بالاي دياستولي تنها مي گويند.
افرادي كه فشارخون آنها در محدوده پيش فشارخون بالاست ، در معرض خطر افزایش فشارخون هستند . در اين افراد احتمال ابتلاء به فشارخون بالا زياد است.هم چنين اگر فشارخون در افراد مبتلا به بيماري قلبي، كليوي، سكته مغزي و ديابت در اين محدوده باشد به عنوان فشارخون بالا محسوب مي شود و بايد تحت درمان قرار گيرند.در اين افراد فشارخون طبيعي کمتر از مقداری است که برای سایر افراد در نظر گرفته شده است.
فشارخون باید بر اساس چند اندازه گیری که در موقعیت های جداگانه و در طول یک دوره اندازه گیری شده است ،تشخیص داده شود. در زمان اندازه گیری فشارخون در هر شرایطی مانند مطب،بیمارستان ،داخل آمبولانس و خانه باید عوامل تاثیر گذار بر فشارخون به دقت مورد توجه قرار گیرد.
فقط پزشک می تواند تاييد كند فرد به بيماري فشارخون بالا مبتلا است. اغلب پزشکان قبل از این که در مورد بالا بودن فشارخونتصمیم بگیرند، چندین بار در روزهای مختلف فشار خون فرد را کنترل می کنند. اگر فرد فشارخون بالا داشته باشد ، لازم است بطور منظم فشارخون خود را اندازه گيري کند و زير نظر پزشک تحت درمان قرار گيرد.
جدول 1:طبقه بندي فشارخون در افراد بزرگسال
|
سیستول(mmHg )
|
|
دیاستول(mmHg )
|
|
فشارخون پايين
|
كمتر از0 9
|
و
|
كمتر از 60
|
|
فشار خون طبیعی يا مطلوب
|
کمتر از 120 (119-90)
|
يا
|
کمتر از 80 (79-60)
|
|
پيش فشار خون بالا
|
139-120
|
يا
|
89-80
|
|
فشار خون بالا مرحله 1
|
159-140
|
يا
|
99-90
|
|
فشار خون بالا مرحله 2
|
160 يا بيشتر
|
يا
|
100 يا بيشتر
|
|
فشارخون سيستولي ايزوله(تنها)
|
140 يا بيشتر
|
و
|
كمتر از 90
|
|
فشارخون دياستولي ايزوله( تنها)
|
كمتر از 140
|
و
|
90 يا بيشتر
|
فشارخون پائین زمانی رخ می دهد که فشار سیستول کمتر از 90 ميليمتر جيوه باشد و فشار دياستول هم پايين تر از 60 ميلي متر جيوه یا 25 میلیمتر جیوه کمتر از مقدار فشارخون طبيعي هر فرد باشد.
فشارخون پایین گاهي نشانه ای از موارد جدی مثل شوک است که یک وضعیت تهدید کننده زندگی است. اگر فرد سر گيجه دارد یا احساس ضعف و بيحالي دارد و فشارخون وي هم كمتر از حد طبيعي است،فوراً بايد با پزشک خود تماس بگیرد.
اگر فشارخون از حد طبيعي بالاتر رود عوارض مهمي بدنبال دارد.فشارخون بالا يكي از عوامل خطرساز بيماري هاي عروق كرونر قلب(عروقي كه به قلب خون مي رسانند) است و علاوه بر قلب(سكته قلبي و نارسايي قلبي ) به اعضاي حياتي مهم ديگري مثل مغز(سكته مغزي)،كليه(نارسايي مزمن كليوي) و چشم (اختلال ديد به علت خونريزي شبكيه) نيز آسيب جدي مي رساند.
با ملاحظه جدول فوق معلوم می شود که کمی بی دقتی در اندازه گیری فشار ها می تواند در دسته بندی فشار تغییر ایجاد کند از آنجائی که بر خورد درمانی با پر فشاری خون بر حسب اینکه فشار بصورت خفیف یا متوسط و یا شدید و یا خیلی شدید باشد متفاوت است. جدول فوق به راحتی اهمیت اندازه گیری صحیح فشار سیستول و دیاستول را نشان می دهد. اما در همین حال یکی از نادرست ترین اندازه گیری ها در کلینیک ها اندازه گیری فشار خون است.
اهمیت دیگر اندازه گیری صحیح فشار خون از آن جهت است که هر یک از فشار های سیستول و دیاستول اطلاعات بسیار مهمی از وضعیت بالینی بیمار بدست می دهند.
اگر فشارخون بالا بموقع شناخته شود و بموقع درمان و كنترل شود،مي توان بسياري از عوارض فشارخون بالا را پيشگيري كرد.همانطور كه قبلا" اشاره شد فشارخون بالا معمولا" بدون علامت است و به آن قاتل بي صدا(خاموش) مي گويند و به علت عوارض جانبي جدي آن ، تنها راه پي بردن به آن، اندازه گيري منظم فشارخون در هر فرد است. در زماني که نیاز به ارزیابی سلامت قلبی عروقی ، غربالگری و شناسايي بیماری فشارخون بالا و پایش اثر بخشی درمان در بیماران مبتلا به فشار خون بالا وجود دارد ، فشارخون اندازه گیری مي شود.