اطلاعات بالینی و تفسیری :

غلظت AFP در سرم مادر در طول بارداری افزایش می یابد، از سطح غیر بارداری 0.2 نانوگرم در میلی لیتر تا حدود 250 نانوگرم در میلی لیتر در هفته 32 بارداری افزایش می یابد. اگر جنین نقص لوله عصبی باز (NTD) داشته باشد، تصور می‌شود که AFP مستقیماً به مایع آمنیوتیک نشت می‌کند و باعث غلظت بالای غیرمنتظره AFP می‌شود. متعاقباً، AFP به گردش خون مادر می رسد و سطح سرمی را افزایش می دهد. سایر ناهنجاری‌های جنینی مانند امفالوسل، گاستروشیز، بیماری مادرزادی کلیه، آترزی مری، و سایر موقعیت‌های ناراحتی جنین (مانند تهدید به سقط جنین و مرگ جنین) نیز ممکن است منجر به افزایش AFP سرم مادر شود. افزایش غلظت AFP سرم مادر هم چنین ممکن است در حاملگی های چند قلویی و در حاملگی های تک قلو که سن حاملگی در آنها نادیده گرفته شده است، دیده شود.

غلظت پایین تر AFP سرم مادر با افزایش خطر ابتلا به بیماری های ژنتیکی مانند تریزومی 21 (سندرم داون) و تریزومی 18 (سندرم ادواردز) مرتبط است. خطرات این اختلالات تنها با استفاده از غربالگری نشانگرهای چندگانه (QUAD1 / Quad Screen [سه ماهه دوم] سرم مادر) ارائه می شود. اندازه‌گیری مقادیر AFP سرم مادر یک ابزار استاندارد است که در مراقبت‌های مامایی برای شناسایی بارداری‌هایی که ممکن است خطر ابتلا به NTD را افزایش دهند، استفاده می‌شود. غربالگری با اندازه گیری AFP در سرم مادر و مقایسه این مقدار با مقدار AFP میانه در یک جمعیت سالم انجام می شود تا مضربی از میانه (MoM) بدست آید. آزمایشگاه یک Cut-off، MoM 2.5ایجاد کرده است که نتایج غربالگری را به عنوان نتایج مثبت یا منفی طبقه بندی می کند. یک نتیجه غربالگری مثبت نشان می دهد که مقدار به دست آمده از حد تعیین شده بیشتر است. غربالگری مثبت تشخیصی را ارائه نمی دهد، اما نشان می دهد که باید ارزیابی های بیشتری در نظر گرفته شود.

تفسیر :

&bull نتیجه غربالگری مثبت نشان می دهد که MoM محاسبه شده 2.50 یا بیشتر است و ممکن است نشان دهنده افزایش خطر برای NTD باشد. خطر واقعی به سطح AFP و خطر پیش آزمون فرد برای داشتن فرزند مبتلا به NTD بر اساس سابقه خانوادگی، موقعیت جغرافیایی، شرایط مادری مانند دیابت و صرع و استفاده از فولات قبل از بارداری بستگی دارد.

یک نتیجه غربالگری مثبت تشخیص قطعی یک NTD را استنباط نمی کند، اما نشان می دهد که ارزیابی های بیشتری باید در نظر گرفته شود. تقریباً 80 درصد از بارداری ‌هایی که با NTD باز تحت تأثیر قرار می‌گیرند، مقادیر MoM AFP بیش از 2.50 را نشان می دهند.

پیگیری :

موارد احتیاط :

منابع:

2. Christensen RL, Rea MR, Kessler G, et al: Implementation of a screening program for diagnosing open neural tube defects: selection, evaluation, and utilization of alpha-fetoprotein methodology. Clin Chem. 1986;32:1812-1817

3. American College of Obstetricians and Gynecologists: Practice Bulletin No. 163: Screening for Fetal Aneuploidy. Obstet Gynecol. 2016 May;127(5):e123-137

شرح روش:

پدیده کمی لومینسانس از سایر پدیده های لومینسانس دیگر متفاوت است و در آن واکنش شیمیایی باعث برانگیخته شدن الکترون ها می شود ولی حاصل این تهییج مشابه فلورسنس بوده و در حین بازگشت الکترون به سطح پایه انرژی ، نور نشری پدید می آید . در پدیده کمی لومینسانس ترکیبات آلی اکسید می شوند. این ترکیبات از قبیل لومینول ، ایزولومینول ، استرهای اکریدینیوم یا لوسی فرین می باشند که با یک عامل اکسید کننده ( مثل پراکسید هیدروژن ، هیپوکلرید یا اکسیژن ) واکنش کامل شده و نورنشری از فراورده های برانگیخته شده در واکنش اکسیداسیون حاصل می آید . این واکنش ها در حضور کاتالیست ها از قبیل آنزیم ها ( مثل آلکالن فسفاتازها ، horse radish پراکسیداز و میکرو پراکسیداز) ، یون های فلزی و یا کمپلکس های فلزی (مثل Cu2+ ، Fe3+ و فتالوسیانین ) و hemin انجام می شود . الگوهای واکنش کمی لومینسانس از واکنش های ساده تک مرحله ای نظیر سوبستراهای 1 و 2 دی اکستان با آلکالن فسفاتاز شروع و تا روش های پیچیده تر چند مرحله ای را در بر می گیرند ، نظیر انواعی که از گلوگز -4- فسفات دهیدروژناز و لوسیفراز باکتریایی به همراه NADH. FMN اکسیدوردوکتازها استفاده می کنند.

به دلیل محدوده های شناسایی این روشها که در حد آتامول (attamole) و زپتامول (zeptamol) می باشد، پدیده کمی لومینسانس به طور وسیعی به عنوان نشانگر های مستقیم و شناساگر در طراحی سنجش ایمنی به کار می روند . بسیاری از این الگوهای سنجش در آنالیزورهای اتوماتیک ایمونوشیمی کاربرد یافته اند .

زمان و ساعت پذیرش آزمایش:

شنبه تا پنجشنبه (به استثنای روزهای تعطیل) از 7 صبح تا 6 عصر

زمان انجام آزمایش:

روزانه

زمان جوابدهی

روزانه

مکان انجام آزمایش:

آزمایشگاه مرکزی فردیس- فردیس- البرز