موارد استفاده:

تشخیص آمبولی حاد ریوی یا ترومبوز ورید عمقی(DVT)، به ویژه زمانی که نتایج روش حساس D-dimer، با اطلاعات بالینی، از جمله تست های پیش آگهی بیماری ترکیب شود.

تشخیص انعقاد درون عروقی و فیبرینولیز، که تحت عنوان انعقاد درون عروقی منتشر نیز شناخته می شود، به ویژه در صورتی که با سایر تست های بالینی و اطلاعات آزمایشگاهی از قبیل: شمارش پلاکتی، ارزیابی فیبرینوژن قابل انعقاد (Assays of fibrinogen)، ارزیابی کمپلکس مونومر فیبرین محلول (soluble fibrin monomer complex)، تست زمان انعقاد (CT )، زمان پروترومبین (PT) و سنجش زمان نسبی ترومبوپلاستین فعال شده (APTT) همراه باشد، ارزیابی درستی از وضعیت بیمار نشان می دهد.

اطلاعات بالینی:

تخریب فیبرین (فیبرینولیز)، یک مکانیسم فعال واکنشی به ساختار فیبرین است. پلاسمین یک آنزیم فیبرینولیتیک مشتق شده از پلاسمینوژن غیرفعال است. تبدیل پلاسمینوژن به پلاسمین توسط فعال کننده های پلاسمینوژن صورت می گیرد که از اصلی ترین این فعال کننده ها (tPA) فعال کننده پلاسمینوژن بافتی و پرواوروکیناز که در فرم اوروکیناز فعال است، می باشند.

در گردش خون، پلاسمین به سرعت و به طور ویژه توسط α2 Antitrypsin خنثی می شود، در نتیجه فعالیت فیبرینوژنولیتیک آن را محدود کرده و فعالیت فیبرینولیتیک را بر روی لخته فیبرینی متمرکز می نماید. برروی لخته فیبرینی، پلاسمین، فیبرین را به محصولات متفاوتی از قبیل D-Dimer، تجزیه می کند. آنتی بادی های اختصاصی برای این محصولات، که فیبرینوژن را شناسایی نمی کنند، توسعه یافته اند. حضور این محصولات حاصل از تجزیه فیبرین، که درمیان آنها D-Dimer، یک محصول نهایی است، مدرکی دال بر این است که سیستم فیبرینولیتیک در واکنش فعال انعقادی فعالیت می نماید.

سطح D-Dimer بالا در بیماری هایی مثلا انعقاد درون عروقی منتشر (DIC) ، انسداد ریوی (PE) ، ترومبوز عروق عمقی (DVT)، ضربه و خون ریزی دیده می شود. D-dimer هم چنین در بارداری، بیماری کبدی، بدخیمی، التهاب، و یا فاز مزمن انعقادی افزایش می یابد.

مقادیر مرجع:

≤ 500 ng/mL (FEU واحد معادل فیبرینوژن)

رنج نرمال D-Dimer، در همراهی با سایر تستهای بالینی برای رد احتمال DVT و PE مورد استفاده قرار می گیرد.

تفسیر:

رنج نرمال D-dimer در محدوده 500 ng/mL یا کمتر (FEU)، ارزش تشخیصی منفی تا دقت 100% دارد و روش مورد پذیرش FDA برای رد PE و DVT است این در صورتی است احتمال پیش آزمون های بیماری های PE و DVT کم یا متوسط باشد.

غلظت D-dimer با افزایش سن افزایش می یابد، در نتیجه اختصاصیت تست برای رد DVT و PE با افزایش سن کاهش می یابد. برای تشخیص این دو بیماری در بیماران بالای 50 سال، D-dimer cutoff تنظیم شده با سن بهتر است مورد استفاده قرار گیرد. مطالعات اخیر نشان داده اند که در مقایسه با cutoffs ثابت، cutoff تنظیم شده با سن (براساس فرمول: سن برحسب سال × 10 ng/mL) نتایج مشابهی را با منفی کاذب کمتری می دهد.

افزایش مقدار D-dimer ، غیر نرمال است اما الزاماً نشان دهنده بیماری خاصی نیست.

این مقدار می تواند در موارد زیر افزایش یابد:

• انعقاد درون عروقی منتشر و فیبرینولیز کلینیکال یا ساب کلینیکال
• سایر شرایط مرتبط با افزایش فعالیت های پیش انعقادی و فیبرینولیتیک مثل جراحی اخیر، خونریزی فعال یا تازه، ضربه، هماتوم(کبودی)، انسداد ناشی از لخته
• در بارداری، بیماری های کبدی، التهاب، بدخیمی، فاز انعقادی بیش از حد

  توجه:

  • افزایش میزان D-dimer، به طور قطع با شدت فاز بیماری مرتبط نیست.
  • بیماران مبتلا به DVT distal، ممکن است سطح D-dimer نرمالی داشته باشند.

احتیاط ها و ملاحظات:

نمونه از بیمارانی که آنتی بادی منوکلونال موشی برای تشخیص یا درمان دریافت کرده اند، ممکن است شامل آنتی بادی انسانی ضد موشی باشد. این آنتی بادی انسانی ممکن است باعث برآورد بیش از حد نتایج در تکنیک ایمنواسی گردد. درمان با ضدانعقادها باعث نتیجه منفی کاذب می شود.

سطح بالای روماتوئید فاکتور، در بیماران مبتلا به روماتوئید آرتریت باعث مثبت کاذب می گردد.

منابع:

• https://www.mayocliniclabs.com/test-catalog/Overview/40936#Specimen
• https://pathologytestsexplained.org.au/learning/test-index/d-dimer
• Brill-Edward P, Lee A: D-dimer testing in the diagnosis of acute venous thromboembolism. Thromb Haemost. 1999 August;82(2):688-694
• Heit JA, Minor TA, Andrews JC, Larson DR, Li H, Nichols WL: Determinants of plasma fibrin D-dimer sensitivity for acute pulmonary embolism as defined by pulmonary angiography. Arch Pathol Lab Med. 1999 March;123(3):235-240. doi: 10.1043/0003-9985(1999)123.
• Heit JA, Meyers BJ, Plumhoff EA, Larson DR, Nichols WL: Operating characteristics of automated latex immunoassay tests in the diagnosis of angiographically-defined acute pulmonary embolism. Thromb Haemost. 2000 June;83(6):970
• Bates SM, Grand'Maison A, Johnston M, Naguit I, Kovacs MJ, Ginsberg JS: A latex D-dimer reliably excludes venous thromboembolism. Arch Intern Med. 2001 February;161(3):447-453. doi: 10.1001/archinte.161.3.447.
• Levi M, Ten Cate H: Disseminated intravascular coagulation. N Engl J Med. 1999 Aug 19;341(8):586-592. doi: 10.1056/NEJM199908193410807.
• Righini M, Van Es J, Den Exter PL, et al: Age-adjusted D-dimer cutoff levels to rule out pulmonary embolism: the ADJUST-PE study. JAMA. 2014 Mar 19;311(11):1117-1124. doi:10.1001/jama.2014.2135
• Schouten HJ, Geersing GJ, Koek HL, et al: Diagnostic accuracy of conventional or age adjusted D-dimer cut-off values in older patients with suspected venous thromboembolism: systematic review and meta-analysis. BMJ. 2012;346:f2492. doi: 10.1136/bmj.f2492.
• Feinstein DI, Marder VJ, Colman RW: Consumptive thrombohemorrhagic disorders. In: Colman RW, Hirsh J, Marder VJ, et al. eds. Hemostasis and Thrombosis: Basic Principles and Clinical Practice. 3rd ed. JB Lippincott Co.; 2001;1197-1234
• STA-Immuno-Turbidimetric Assay of D-Dimer brochure.

اساس روش:

این تست یر اساس روش ایمونو توربیدومتری صورت می گیرد که این سنجش بر اساس تغییر در کدورت سوسپانسیون میکروذرات است که با نورسنجی اندازه گیری می شود. سوسپانسیون میکروذرات لاتکس، پوشش داده شده با آنتی بادی های مونوکلونال مخصوص D-dimer توسط پیوند کووالانسی، با پلاسمایی که سطح D-dimer آن بایدسنجیده شود، مخلوط می شود. یک واکنش آنتی ژن-آنتی بادی رخ می دهد که منجر به آگلوتیناسیون ریز ذرات لاتکس می شود که باعث افزایش در کدورت محیط واکنش می شود. این افزایش کدورت توسط افزایش جذب منعکس شده، که متعاقباً به روش فتومتریک اندازه گیری می گردد. این افزایش جذب، تابعی از سطح D-dimer موجود در نمونه مورد آزمایش است. طبق «روش های عملیاتی استاندارد» جزئیات کامل در مورد چگونگی انجام تست صورت می گیرد. سنجش D-dimer پلاسماهای مورد آزمایش به طور خودکار به محض خروج نمونه ها توسط آنالایزر در طول موج 540 نانومتر انجام می گردد. اگر هر یک از نتایج بیمار خارج از محدوده کاری قرار گیرد، دستگاه به طور خودکار نمونه مورد نظر را مجدداً آزمایش می کند، در یک رقت مناسب که در دستگاه اننتخاب گردیده است.

این تکنیک غلظت فیزیکی آنالیت (و نه فعالیت آن) را با اندازه‌گیری تغییر در چگالی نوری ارزیابی می‌کند.

نمونه:

پلاسما حاوی ضد انعقاد سدیم سیترات

نوع نمونه :

Platelet-Poor Plasma (PPP) پلاسما با میزان پلاکت کمتر از (< 10 X 103/μL) که توسط سانتریفیوژ با دور 2000-2500g به مدت 15 دقیقه تهیه می گردد.

لوله جمع آوری :

نمونه در ظرفهای درب آبی کم رنگ با ضدانعقاد سدیم سیترا ت 3.2% جمع آوری شود.

لوله مورد نیاز جهت انتقال نمونه:

لوله های پلاستیکی

حجم مورد نیاز:

1mL

حداقل حجم مورد نیاز:

0.5mL

دستورالعمل جمع آوری نمونه:

سانتریفیوژ کنید، پلاسما را بردارید و دوباره پلاسما را سانتریفیوژ کنید.

اطلاعات تکمیلی: نمونه دوبار سانتریفیوژ شده برای نتایج دقیق بسیار مهم است زیرا آلودگی پلاکتی ممکن است باعث نتایج نادرست شود.

زمان و ساعت نمونه گیری:

شنبه تا پنجشنبه (به استثنای روزهای تعطیل) از 7 صبح تا 6 عصر

زمان انجام آزمایش:

روزانه

زمان جوابدهی

همان روز

مدت زمان نگهداری نمونه:

3روز در فریز

مکان انجام آزمایش:

آزمایشگاه مرکزی فردیس- فردیس- البرز