آشنایی با مهمترین علت ناباروری در مردان 

بخش عمده ای از علل ناباروری در آقایان، برمی گردد به اینکه اسپرم تولید نمی شود و یا اینکه کیفیت لازم را ندارد. یک مرد نرمال تقریباً حدود 100 میلیون اسپرم تولید می کند که البته برای باروری تنها یکی از آنها کافی ست؛ اما در واقع این امر در نظام خلقت به گونه ای برنامه ریزی شده که در نهایت تنها یکی از بهترین های آن اسپرم ها انتخاب می شود که اثرگذارتر است و کارآیی بهتری دارد. 

علل ناباروری در مردان

چرا آقایان نابارور می‌شوند؟ یکی از سوالاتی که ممکن است ذهن شما را هم درگیر کرده باشد. در این بخش به علت های شایع ناباروری در مردان اشاره کرده‌ایم.

‌. تعداد کماسپرم

. عدم بلوغ اسپرم

. شكل غیرطبیعی اسپرم

. عدم توانایی حركت مناسب اسپرم

عواملی كه بر تعداد، شكل،‌ بلوغ و حركت اسپرم تأثیر منفی دارند عبارتند از: 

. بیماری های عفونی

بیماری های عفونی با شرایط التهابی نظیر بیماری اوریون سبب عفونت مجاری تناسلی یا التهاب و از بین رفتن بیضه ها در مرد می شوند. حدود 25% مردانی كه بعد از بلوغ دچار اوریون شده اند نابارور می شوند.
‌. اختلالات هورمونی

اختلالات هورمونی سبب حدود 5-2% مشكلات ناباروری در مردان می شود. تولید نامناسب هورمون هایFSHوLHبر تولید هورمون مردانگی یا تستوسترون و تولید اسپرم تأثیر دارند.

. مشكلات مربوط به دستگاه ایمنی بدن

در بدن بعضی مردان علیه اسپرم خودشان ماده ای به نام آنتی بادی تولید می شود كه سبب كاهش حركت اسپرم یا به هم چسبیدن آنها می شود.

 واریکسول از دیگر عوامل ناباروری مردان

علل ژنتیکی ناباروری در مردان

تاثیر سبک زندگی بر ناباروری مردان 

استفاده از مواد مخدر و داروهای غیرمجاز که باعث کوچک شدن بیضه و کاهش تولید اسپرم می‌شوندمانند استروییدهای آنابولیک و یا مصرف ماریجوانا و کوکایین که باعث کاهش تعداد و کیفیت اسپرم می‌گردند.

. مصرف مشروبات الکلی

مصرف الکل می‌تواند باعث کاهش سطح تستوسترون، اختلال نعوظ و کاهش تولید اسپرم شود. مشکلات کبدی ناشی از مصرف الکل هم می‌تواند یکی دیگر از عوامل باشد.

. استعمال دخانیات

مردانیکه سیگار می‌کشند تعداد اسپرم کم تری نسبت به سایر مردان دارند. استشمام بوی سیگار دیگران هم می‌تواند تاثیر داشته باشد.

. مشکلات و فشارهای روحی

استرس می‌تواند باعث اختلال هورمونی شود، استرس شدید و یا طولانی مدت ممکن است باعث ناباروری شود.

. وزن

چاقی می‌تواند باعث تغییرات سطح هورمونی که کاهش دهنده باروری هستند، می‌شود.

. دوچرخه سواری طولانی

یکی از علت های ناباروری در مردان می تواند دوچرخه سواری برای مدت طولانی باشد؛ چرا که بدلیل گرما و فشار وارد شده به بیضه ها ممکن است بتواند باعث نازایی گردد.

طب جایگزین برای درمان ناباروری

تحقیقات در این زمینه محدود است ولی بعضی از مکمل ها که ممکن است باروری را افزایش دهند شامل:

. ویتامینC

. روی

. سلنیوم

. ویتامین E

. ویتامین B12

. فولیک اسید

. L-کارنیتین

. بتا کاروتن

توجه داشته باشید که قبل از استفاده از هر یک از این مکمل ها میبایست با پزشک مشورت نمایید.

مواد غذایی موثر در باروری مردان 

 مصرف استروژن‌های گیاهی را در پایین آوردن میزان استروژن در مردان و درمان ناباروری موثر است. استفاده از مواد غذایی مانند لوبیا سبز، باقلا و سویا در درمان ناباروری مردان بسیار موثر است.

در ناباروری مردان دو جنبه کمبود تستوسترون و کمبود اسپرم بررسی می‌شود و باز مشکلات ناشی از اسپرم هم می‌تواند به دلیل اختلالات در حرکت اسپرم، شکل یا تعداد آن باشد.

وی با اشاره به علت اصلی اشکال در میزان هورمون تستوسترون تشریح کرد: هورمون‌های موجود در مواد غذایی مربوط به دام و مصرف بی‌رویه کودهایی است که برای تقویت گیاهان به کار برده می‌شود، در واقع باقیمانده استروژنی که در مواد غذایی هست وارد بدن می‌شود تأثیرات مضری را بر روی هورمون‌های مردانه می‌گذارد.

از طرفی برخی مرغداری‌ها برای اینکه مرغ‌ها زودتر گوشتی و پروار شوند به مرغ‌ها هورمون تزریق می‌کنند که در نهایت اینها وارد بدن شده و موجب اختلالات هورمونی می‌شود.

برای خنثی کردن این هورمون‌ها که در ناباروری مردان هم مؤثر است از فیتو استروژن‌های گیاهی استفاده می‌کنیم که ممکن است در ابتدای امر عجیب به نظر برسد که برای درمان میزان استروژن دوباره از استروژن استفاده می‌کنیم ولی با استروژن گیاهی در واقع میزان استروژن را به روش علمی در بدن پایین می‌آوریم.

آزمایشات تشخیص ناباروری در مردان

نخستین آزمایشی که برای مرد درخواست می‌شود آزمایش بررسی و آنالیز مایع منی  semen analysis test است.

تفسیر آزمایش اسپرم (اسپرموگرام)

1- آزمایشات ماکروسکوپی اسپرم

. مایع شدن سیمن (Liquefacation time)

. حجم مایع منی (Volume)

. ویسکوزیته (Viscosity)

. تعیینPHاسپرم

2- آزمایشات میکروسکوپی اسپرم

Agglutination*چسبندگی اسپرم ها به هم

. تعداد اسپرم در هر میلی متر مایع منیml / countsperm

Total / countsperm*  تعداد کل اسپرم در نمونه

. تست قابلیت زنده ماندن (viability)

. ارزیابی تحرک اسپرم (motility) 

تکنیک های کمک باروری در مردان

بسیاری از زوج هایی که با مشکل تعداد کم اسپرم جهت دستیابی به بارداری طبیعی مواجه هستند، می توانند از تکنیک هایی کمک بارورکننده نظیر تلقیح داخل رحم(IUI)و یا لقاح خارج رحمی(IVF)جهت بارداری موفقیت آمیز استفاده کنند. یعنی ما در یک محیط طبیعی آزمایشگاهی، اسپرم و تخمک را از زوجین گرفته و پس از لقاح و تشکیل جنین آن را به رحم مادر تزریق می‌کنیم.

امروزه تکنیک ‌های کمک باروری  کمک کرده‌  تا حتی برای مردانی که در حالت عادی اسپرم ندارند، بتوان با استفاده از جراحی تعداد معدودی از اسپرم را از بافت بیضه استحصال کرده تا فرد بتواند صاحب فرزند شود. با این روش حدود 50 درصد علل ناباروری در مردانی که مشکل اسپرم دارند قابل حل است.

درمان ناباروری در مردان احتمال دارد تا چندین ماه یا سال به طول انجامد؛ به همین خاطر باید در درمان ناباروری، زن و مرد باهم مشاركت داشته باشند و اگر ناباروری قابل درمان نباشد، یكی از پیشنهادات ما تلقیح مصنوعی با اسپرم اهداكننده است.

البته روش تکثیر سلول‌ های بنیادی اسپرم‌ ساز انسانی در آزمایشگاه برای اولین بار در جهان توسط محققان ایرانی میسر شده که از آن به عنوان سنگ بنای روش ‌های نوین درمان ناباروری مردان می توان نام برد.

تهیه کننده: نیلوفر افشار