HE4

موارد استفاده:

در نظارت بیماران درمان شده سرطان اپیتلیال تخمدان، برای اطلاع از عود یا پیشرفت بیماری، درخواست می شود.

*این تست نباید به عنوان تست غربالگری سرطان تخمدان یا نظارت بیماران سرطان سلولهای جنینی یا موسینی تخمدان استتفاده شود.

اطلاعات بالینی:

پروتئین 4 اپیدیدیم انسانی، به خانواده پروتئین های(whey acidic four-disulfide core)WFDC ، تعلق دارند. فعالیت بیولوژیک آن کاملا کشف نشده است. HE4، در 93% موارد سروز، 100% موارد اندومتریود، 50% کارسینوما سلول تخمدان افزایش بیان دارد.

در مطالعه ای در 233 بیمار دارای توده لگنی، که 67 نفرشان سرطان اپیتلیال تخمدان داشتند، HE4 حساسیت بیشتری برای تشخیص سرطان تخمدان در مقایسه با CA 125 داشت (با درصد تشخیص 72.9% در مقابل 43.3%، با دقت 95%). محققین همچنین دریافته اند که در بیش از نیمی از بیماران سرطان تخمدان، که سطح CA 125 افزایش نیافته بود، میزان HE4 افزایش داشت؛ در نتیجه ترکیبی از مارکرهای تهیه شده حساسیت تشخیص را برای یافتن سرطان تخمدان ارتقا می دهد. اصلی ترین کاربرد HE4، در پایش پس از درمان بیماران سرطان تخمدان است، که قبل از درمان سطح بالایی از این پروتئین را داشتند. تایپ های خاصی از سرطان تخمدان (mucinous or germ cell tumors) به ندرت HE4 را بیان می کنند و در این بیماران تجویز این تست کمک چندانی در ارزیابی بیماری نمی کند.

مقادیر مرجع:

خانم ها: ≤140 pmol/L

آقایان : کاربرد ندارد

تفسیر:

افزایش HE4، نشان دهنده عود یا پیشرفت بیماری است. در صورتیکه کاهش آن نشان دهنده پاسخ به درمان است. تغییر غلظت HE4 سرم به میزان 20% یا بیشتر، از نظر بالینی مهم تلقی می گردد

احتیاط ها و ملاحظات:

نتایج نمی توانند به عنوان شواهد مطلق برای حضور یا عدم حضور بیماری بدخیم تخمدان تفسیر شوند، زیرا افزایش خفیف HE4 هم چنین ممکن است در افراد با شرایط خوش خیم ژینکولوژیک (کیست رحمی، کیست آدنوما، لیومیوما، میوما، فیبروم و اندومتریوز) افزایش فشار، نارسایی احتقانی قلب و بیماریهای کلیه یا کبد ظاهر شود.

مارکرهای سرمی برای بدخیمی اختصاصی نیستند و بسته به روش می توانند متفاوت باشند، مقادیر به دست آمده از روش های متفاوت نمی توانند به طور قابل معاوضه استفاده شوند. مطالعات برای بررسی وابستگی بین روش الکتروکمی لومینسانس ایمنو اسی و روش الایزا نشان دهنده ضریب وابستگی 0.92 است. اگرچه این روش بطور میانگین، غلظت HE4 را 28% بالاتر نشان می دهد هم چنین نتایج هر بیمار ممکن است بیشتر از آنچه از معادله همبستگی محاسبه می شود تفاوت داشته باشد.

در موارد نادر، به دلیل وجود تیترهای بسیار بالا از آنتی بادی هایی از قبیل آنتی بادی ضد موشی، آنتی بادی هتروفیل، استرپتوآویدین یا روتینیوم، تداخل در تست ممکن است رخ دهد. بدین دلیل باید بین نتیجه این تست و تظاهرات بالینی ارتباط برقرار شود.

منابع:

• https://www.mayocliniclabs.com/test-catalog/Overview/40936#Specimen
• Moore RG, Brown AK, Miller MC, et al: The use of multiple novel tumor biomarkers for the detection of ovarian carcinoma in patients with a pelvic mass. Gynecol Oncol. 2008 Feb; 108(2):402-408
• Ferraro S, Braga F, Lanzoni M, et al: Serum human epididymis protein 4 vs carbohydrate antigen 125 for ovarian cancer diagnosis: a systematic review. J Clin Pathol. 2013 Apr; 66(4):273-281
• https://www.mayocliniclabs.com/test-catalog/overview/62137#Clinical-and-Interpretive
• ARCHITECT- HE4 brochure

اساس روش:

پدیده کمی لومینسانس از سایر پدیده های لومینسانس دیگر متفاوت است و در آن واکنش شیمیایی باعث برانگیخته شدن الکترون ها می شود ولی حاصل این تهییج مشابه فلورسنس بوده و در حین بازگشت الکترون به سطح پایه انرژی ، نور نشری پدید می آید . در پدیده کمی لومینسانس ترکیبات آلی اکسید می شوند. این ترکیبات از قبیل لومینول ، ایزولومینول ، استرهای اکریدینیوم یا لوسی فرین می باشند که با یک عامل اکسید کننده ( مثل پراکسید هیدروژن ، هیپوکلرید یا اکسیژن ) واکنش، کامل شده و نورنشری از فراورده های برانگیخته شده در واکنش اکسیداسیون حاصل می آید . این واکنش ها در حضور کاتالیست ها از قبیل آنزیم ها ( مثل آلکالن فسفاتازها ،horse radish پراکسیداز و میکرو پراکسیداز) ، یون های فلزی و یا کمپلکس های فلزی (مثل Cu2+ ، Fe3+ و فتالوسیانین ) و hemin انجام می شود

الگوهای واکنش کمی لومینسانس از واکنش های ساده تک مرحله ای نظیر سوبستراهای 1 و 2 دی اکستان با آلکالن فسفاتاز شروع و تا روش های پیچیده تر چند مرحله ای را در بر می گیرند ، نظیر انواعی که از گلوگز -4- فسفات دهیدروژناز و لوسیفراز باکتریایی به همراه NADH. FMN اکسیدوردوکتازها استفاده می کنند.

به دلیل محدوده های شناسایی این روشها که در حد آتامول (attamole) و زپتامول (zeptamol) می باشد، پدیده کمی لومینسانس به طور وسیعی به عنوان نشانگر های مستقیم و شناساگر در طراحی سنجش ایمنی به کار می روند . بسیاری از این الگوهای سنجش در آنالیزورهای اتوماتیک ایمونوشیمی کاربرد یافته اند .

پرتو افشانی لومینول و آکریدینیوم در مجاورت پر اکسیدها ، مهمترین واکنش های کمی لومینسانس هستند که تاکنون مورد مطالعه قرار گرفته اند . معمولاً اکسیداسیون لومینول در حضور کاتالیزور (میکرو پراکسیداز) و پر اکسیدهیدروژن باعث ایجاد 3-آمینوفتالات و امواج نورانی با کوانتم بالا می شود.

میزان انتشار فوتون در واکنش 1% بوده و برای انجام آزمایش ، حضور کاتالیزور ها ( برخی فلزات یا Hemin ) و pH قلیایی ضروری است.

حضور پراکسیداز در pH خنثی می تواند باعث کاتالیز واکنش شود . جایگزینی اسیدهای آمینه آروماتیک در لومینول باعث می شود تا مولکول خاصیت نور افشانی خود را از دست بدهد ، در حالیکه استخلاف آلکیلهای گروه های آمینی آروماتیک باعث افزایش نورافشانی مواد می شود . با توجه به فاکتورهایی نظیر غلظت سوبسترا ، روند واکنش های لومینسانت ممکن است تند یا کند شود .

نوع نمونه :

سرم

لوله جمع آوری:

لوله حاوی جدا کننده سرم

حجم مورد نیاز:

موارد رد نمونه:

همولیز شدید

سرم غیرفعال شده با گرما (گرمادیده)

Pooled serum

نمونه های حاصل از جسد

لودگی میکروبی آشکار

نگهداری نمونه :(براساس کیت)

- در دمای اتاق (25ᵒ) یک روز یا کمتر

- در دمای یخچال (2-8ᵒ) 4 روز یا کمتر

- به منظور نگهداری در بازه طولانی تر، سرم را از لخته یا ژل، جدا کنید و در دمای -10 یا کمتر نگهداری کنید.

زمان و ساعت نمونه گیری:

شنبه تا پنجشنبه (به استثنای روزهای تعطیل) از 7 صبح تا 6 عصر

زمان انجام آزمایش:

روزانه

زمان جوابدهی

یک روز بعد

مدت زمان نگهداری نمونه:

10 روز در دمای فریز

مکان انجام آزمایش:

آزمایشگاه مرکزی فردیس- فردیس- البرز