7 صبح الی 7 بعدازظهر
روزهای غیر تعطیل
7 صبح الی 6 بعدازظهر
روزهای پنجشنبه
دوشنبه 13 اسفند 1403
کلامیدیا، از شایع‌ترین عفونت‌های مقاربتی است که توسط نوعی باکتری ایجاد می‌شود. این بیماری به دلیل داشتن علائم خفیف(گاها بدون علائم)به‌راحتی قابل تشخیص نبوده و از آنجایی که وقتی تشخیصی صورت نگیرد، درمانی هم صورت نمی‌گیرد، بعضا عوارض جدی کلامیدیا، سلامتی فرد را تهدید می‌کند.
به‌عبارتی، کلامیدیا در زنان و مردان به روش‌های مختلفی خود را نشان داده و عدم درمان به‌موقع آن می‌تواند مشکلاتی از قبیل ناباروری و بیماری‌های التهابی لگن را به دنبال داشته باشد. به دلیل اهمیت این بیماری و میزان شیوع گسترده آن، ما در این مطلب ابتدا به بررسی اینکه اساسا عامل بوجود آورنده کلامیدیا چیست می‌پردازیم و سپس عوامل خطر، شیوه تشخیص، درمان و همچنین راه‌های پیشگیری از این بیماری را پس از اشاره به مجموعه علائم کلامیدیا در مردان و زنان، شرح خواهیم داد.
بیماری‌های مقاربتی(STIs) عفونت‌هایی هستند که عمدتا از طریق تماس با دستگاه تناسلی یا مایعات بدن منتقل شده و توسط باکتری‌ها، ویروس‌ها یا انگل‌ها ایجاد می‌شوند. در این بین، کلامیدیا یکی از شایع‌ترین عفونت‌های مقاربتی به حساب می‌آید که توسط یک باکتری به نام کلامیدیا تراکوماتیس ایجاد می‌شود. این باکتری، زنان جوان را بیشتر از سایر گروه‌ها مبتلا کرده و می‌تواند از طریق برقراری رابطه جنسی دهانی، واژینال و مقعدی، به‌راحتی از فردی به فرد دیگر منتقل شود.
به‌طور معمول، عفونت کلامیدیا باعث ترشحات غیرطبیعی شده و بسته به نوع ترشحات در زنان و مردان، رنگ آن ممکن است سفید، زرد یا خاکستری بوده و گاها بوی نامطبوعی نیز به همراه داشته باشد. البته در اغلب موارد، عفونت کلامیدیا با علائمی مانند درد ناحیه تناسلی و ترشح از واژن یا آلت تناسلی همراه نبوده و از این رو، بسیاری از افراد مبتلا، حتی از وجود کلامیدیا تراکوماتیس در بدن خود اطلاعی ندارند. در این‌باره، تحقیقات نشان میدهند که در حدود ۷۵ درصد از زنان و ۵۰ درصد از مردان مبتلا، علائم کلامیدیا قابل تشخیص نبوده و به همین دلیل، به سادگی و ناآگاهانه، شریک زندگی خود را نیز به این باکتری آلوده می‌کنند.
لازم به ذکر است، با اینکه درمان کلامیدیا با آنتی‌بیوتیک‌ها میسر است، اما اگر این بیماری درمان نشود، می‌تواند منجر به مشکلات سلامتی جدی مانند آسیب دائمی به اندام‌های تناسلی شود. بنابراین مهم است که در صورت داشتن هر گونه نگرانی، سریعا با پزشک متخصص مشورت کرده، تا غربالگری‌های منظم انجام شود. از این رو، اگر در مورد این بیماری نگرانی دارید، می‌توانید برای تشخیص به‌موقع و انجام معاینه و تست کلامیدیا، به متخصص زنان و زایمان مراجعه و درمان‌های لازم را زودتر شروع کنید.
انواع کلامیدیا به سه نوع اصلی تقسیم می‌شود که هر کدام نوع خاصی از عفونت را در بدن ایجاد می‌کنند:
| بررسی انواع کلامیدیا | |
|---|---|
| کلامیدیا تراکوماتیس (C.trachomatis) | شایع‌ترین گونه بوده و عفونت‌های مقاربتی ناحیه تناسلی منجر به تراخم(عفونت چشمی که می‌تواند به زخم و نابینایی منجر شود) کنژنکتیویت(التهاب ملتحمه) یا ذات‌الریه در نوزادان متولدشده از مادران آلوده می‌شود. |
|
کلامیدیا پنومونیه (C. pneumoniae) |
عامل عفونت‌های دستگاه تنفسی مانند ذات‌الریه، برونشیت و سینوزیت بوده، که از طریق قطرات تنفسی (عطسه و سرفه) به فرد منتقل می‌شود. |
|
کلامیدیا پسیتاسی (C. psittacci) |
از پرندگان آلوده انتقال پیدا کرده و می‌تواند در انسان باعث بیماری تب طوطی یا پسیتاکوز و عفونت‌های تنفسی شدید شود. |
با اینکه هر ساله حدود ۱.۵ میلیون و نزدیک به ۱۳۰ میلیون مورد ابتلا به کلامیدیا به ترتیب در امریکا و سراسر جهان گزارش می‌شود، اما احتمالا آمار واقعی چیزی بیشتر از این مقدار است؛ زیرا همانطور که در بخش کلامیدیا چیست به آن اشاره کردیم، بیشتر موارد ابتلا به کلامیدیا بدون علائم بوده و به همین دلیل، اساسا بسیاری از بیماران آن را گزارش نمی‌دهند.
لازم به ذکر است که برخی ویژگی‌های جمعیتی مانند سن، جنسیت و نژاد، ممکن است احتمال تشخیص کلامیدیا را افزایش دهند. از این رو، افرادی که در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به کلامیدیا قرار دارند، شامل نوجوانان و جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله، مردانی که با مردان دیگر رابطه جنسی دارند و همچنین افراد سیاه‌پوست و غیر‌هیسپانیک(جمعیت اسپانیایی‌تبار در امریکا) هستند.
بیشتر بخوانید: آشنايی با سرطان دهانه رحم (گردن رحم ) و تست پاپ اسمير
همانطور که گفتیم کلامیدیا یک عفونت باکتریایی است و معمولا از طریق رابطه جنسی یا تماس با مایعات تناسلی آلوده(مایع واژن یا مایع منی حاوی باکتری کلامیدیا)، از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود. بر این اساس، طبیعتا روش‌های مختلفی وجود دارند که می‌توانند مایعات تناسلی آلوده را انتقال دهند که در ادامه، به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
| راه‌های انتقال کلامیدیا چیست | |
|---|---|
| رابطه جنسی واژینال | باکتری از آلت تناسلی فرد به واژن شریک جنسی یا بالعکس منتقل می‌شود. |
| رابطه جنسی مقعدی | باکتری از آلت تناسلی مرد به مقعد شریک جنسی‌اش یا بالعکس انتقال پیدا می‌کند. |
| رابطه جنسی دهانی | باکتری از دهان فرد به آلت تناسلی، واژن یا مقعد شریک جنسی یا بالعکس منتقل می‌شود. |
| تحریک دستی اندام تناسلی یا مقعد | کمتر شایع است، اما مایعات آلوده واژن یا مایع منی ممکن است با چشم فرد تماس پیدا کرده و عفونتی به نام التهاب ملتحمه(چشم صورتی یا Pink eye) را ایجاد کند. برای مثال، ممکن است فرد، اندام تناسلی شریک جنسی خود را لمس کرده و سپس بدون شستن دست‌ها، آن را به چشمان خود بزند. |
| تماس اندام‌های تناسلی | بدان معنا که کلامیدیا می‌تواند حتی اگر دخول، ارگاسم یا انزال وجود نداشته باشد، باز هم از فردی به فرد دیگر منتقل شود. |
بدیهی است همه موقعیت‌هایی که شامل تبادل مایعات بدن یا نزدیکی هستند، منجر به انتقال کلامیدیا نمی‌شوند. به بیان بهتر، امکان دریافت عفونت و علائم کلامیدیا از طریق موارد زیر وجود ندارد:
عوامل مختلفی می‌توانند خطر ابتلا به عفونت و علائم کلامیدیا را افزایش دهند، که در بخش زیر، به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
در بخش زیر به تفکیک، علائم کلامیدیا در مردان و زنان را بیان می‌کنیم:
| علائم کلامیدیا در زنان(علائم واژینال) | |
|---|---|
| ترشحات سفید، زرد یا خاکستری‌رنگ واژن که می‌توانند دارای بو باشند | |
| خونریزی بین دوره‌های قاعدگی | |
| پریودهای دردناک | |
| التهاب دهانه رحم(سرویکسیت) | |
| درد مبهم در قسمت زیر شکم | |
| درد در هنگام برقراری رابطه جنسی(دیسپارونی) | |
| خارش یا سوزش در داخل یا نواحی اطراف واژن | |
| درد یا سوزش هنگام ادرار کردن(دیسوریا) | |
| وجود چرک در ادرار(پیوری) | |
| تکرر ادرار | |
| وجود تب |
| شایع‌ترین علائم کلامیدیا در مردان(علائم آلت تناسلی) | |
|---|---|
| وجود مقدار کمی ترشحات شفاف یا کدر، از نوک آلت تناسلی | |
| خارش در مجرای ادرار و اطراف دهانه آلت تناسلی | |
| احساس سوزش در هنگام ادرار | |
| درد و تورم در داخل و اطراف بیضه‌ها | |
| درد در قسمت پایین شکم | |
| دفع ادرار دردناک |
کلامیدیا را گاهی اوقات عفونت خاموش می‌نامند؛ زیرا بیشتر افراد(بین ۵۰ تا ۷۰ درصد) هیچ علائمی نداشته و اساسا متوجه بیماری خود نمی‌شوند. اگر برایتان سوال است که تا چه مدت کلامیدیا بدون علائم باقی می ماند، باید بگوییم که علائم آن ممکن است در عرض ۲ تا ۱۴روز پس از عفونت مشاهده شود. با این حال، این امکان نیز وجود دارد که فرد برای ماه‌ها یا حتی سال‌ها بدون اینکه بداند به کلامیدیا مبتلا باشد. حتی کسانی که علائم دارند، معمولا از یک هفته تا سه ماه بعد از رابطه جنسی خود، متوجه ابتلا به آن نمی‌شوند.
البته در این زمینه، پزشک می‌تواند هنگام تشخیص بیماری، اطلاعات بیشتری درباره وضعیت عفونت بدست بیاورد؛ برای مثال، ممکن است متوجه شود که عفونت به لوله‌های رحمی یا بیضه‌ها گسترش پیدا کرده یا نه. بنابراین، از آنجا که ممکن است وقتی از نظر جنسی فعال هستید، بدون اینکه اصلا بدانید به این عفونت مبتلا شده باشید، انجام آزمایشهای منظم برای بیماری‌های مقاربتی بسیار ضروری است.
از این رو، برنامه‌ای برای انجام آزمایشهای منظم STI ها ترتیب داده و طبق توصیه پزشک خود، برای تعداد دفعات آزمایش آماده شوید. اگر تست کلامیدیا برای همسر شما مثبت شد یا هرگونه علائم یا نشانه‌هایی از عفونت را در بدن خود یا همسرتان مشاهده کردید، سریعا آن را به پزشک اطلاع دهید.
رایج‌ترین آزمایش برای تشخیص کلامیدیا، آزمایش تکثیر اسید نوکلئیک(NAAT) است. در این روش، پزشک از طریق سواب واژینال یا دهانه رحم، یا جمع‌آوری نمونه ادرار و ارسال آن به آزمایشگاه، وجود یا عدم وجود باکتری‌های عامل کلامیدیا را با دقت بالا بررسی می‌کند. اگر فرد(خصوصا خانم‌ها) از نظر جنسی فعال بوده، اما هیچ علائمی از عفونت کلامیدیا را در خود مشاهده نمی‌کند، انجام آزمایشهای مربوطه و غربالگری، تصمیمی عاقلانه برای او خواهد بود.
در واقع، توصیه برای انجام آزمایش کلامیدیا به فاکتورهایی مانند سن، جنسیت، تعدد شرکای جنسی و میزان فعالیت جنسی فرد بستگی داشته و از این رو، برخی افراد مانند زنان جوان زیر ۲۵ سال(فعال) بهتر است به‌صورت دوره‌ای و هر سال برای انجام آن اقدام کنند.
لازم به ذکر است فارغ از سن، آناتومی دستگاه تولید مثل یا سایر عوامل خطر، فرد می‌بایست تاریخچه جنسی خود را نیز با پزشک در میان بگذارد؛ چراکه او با در نظر گرفتن شرایط موجود، می‌تواند راهنمایی‌های لازم را ارائه کرده و تعیین کند که هر چند وقت یکبار فرد می‌بایست آزمایش کلامیدیا را تکرار کند.
امروزه برخی از عفونت‌های باکتریایی مقاربتی شروع به مقاومت در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها کرده‌اند، که این موضوع روند درمان را تا اندازه‌ای سخت‌تر می‌کند. از این رو، می‌توان بهترین راه برای مقابله با کلامیدیا را پیشگیری از گسترش عفونت‌ها دانست. در هر صورت، از آنجا که کلامیدیا دارای ماهیت باکتریایی است، خوشبختانه با آنتی بیوتیک‌ها قابل درمان است. البته لازم به ذکر است، با اینکه داروها می‌توانند عفونت کلامیدیا را از بین ببرند، اما نمی‌توانند آسیب‌های ناشی از باکتری‌ها را(که قبل از درمان به بدن وارد شده است) برطرف کنند.
اکنون که گفتیم شیوه درمان عفونت و علائم کلامیدیا چیست، بد نیست این نکته را نیز متذکر شویم که شما هرگز نباید منتظر بمانید که کلامیدیا خود به خود برطرف شود. در حقیقت، اگر این عفونت در زمان مناسب خودش درمان نشود، باکتری می‌تواند آسیب‌های جدی به سلامتی شما وارد کند. از طرفی، اگر از نظر جنسی فعال هستید، شما در معرض خطر آلوده کردن دیگران نیز قرار داشته و ممکن است آن‌ها را نیز با عوارض شدید مواجه کنید. بنابراین، روند تشخیص و درمان این عفونت را جدی بگیرید.
بیشتر بخوانید: پاپ اسمير - تست ضروری زنان
آنتی‌بیوتیک‌های معمولی که برای درمان عفونت‌های کلامیدیا استفاده می‌شوند، عبارتند از:
به‌طور معمول، در طول هفت روز مصرف می‌شود.
معمولا به‌صورت یک دوز واحد مصرف شده و به‌عنوان گزینه اول در دوران بارداری توصیه می‌شود.
کلامیدیا با آنتی‌بیوتیک‌ها در عرض یک تا دو هفته درمان می‌شود؛ اما فرد نباید در صورت بهبود علائم به‌صورت خودسرانه مصرف دارو را قطع کند؛ از آنجا که عفونت کلامیدیا ممکن است پس از کنار گذاشتن دارو دوباره بازگردد، فرد می‌بایست شرایط خود را کاملا برای پزشک شرح دهد تا او بتواند پس از پیگیری‌های لازم، به فرد اطمینان بدهد که عفونت کاملا برطرف شده است.
همچنین:
ممکن است در صورت شدید بودن عفونت در برخی از زنان، نیاز به درمان در بیمارستان، آنتی بیوتیک IV(دارویی که از طریق ورید داده می‌شود) و داروی ضد درد وجود داشته باشد.
در جواب باید بگوییم که عفونت مکرر با کلامیدیا شایع است؛ به طوری که حتی حدود سه ماه پس از درمان، فرد می‌بایست مجددا برای وجود عفونت، آزمایش انجام دهد. از این رو، باز هم اهمیت انجام غربالگری‌های منظم برای کلامیدیا، مراجعه به پزشک در صورت مشاهده اولین علائم و همچنین دریافت درمان(در صورت ابتلا)، اهمیت خود را نشان می‌دهد.
برای حداقل هفت روز پس از شروع درمان از برقراری رابطه جنسی(واژنی، مقعدی یا دهانی) خودداری کنید. این مدت زمان به دارو اجازه می‌دهد تا موثر عمل کرده و شما نیز از آلوده کردن شریک جنسی خود جلوگیری کنید. لازم به ذکر است که پس از اتمام درمان نیز، فرد می‌بایست همچنان رابطه جنسی ایمن برقرار کرده و به‌عنوان بخشی از مراقبت‌های بهداشتی منظم خود، آزمایشهای STI انجام دهد.
از دلایل بروز سقط جنین کلامیدیایی می‌توان به عفونت پرده‌های جنینی و التهاب بافت‌های رحم اشاره کرد. به بیان بهتر، زنان بارداری که عفونت کلامیدیایی خود را درمان نمی‌کنند، به سادگی نوزاد متولد نشده خود را در معرض خطر قرار میدهند؛ چراکه کلامیدیا در دوران بارداری می‌تواند خطر پارگی زودرس غشاهای جنینی، وزن کم هنگام تولد، مرده‌زایی و حتی سقط جنین را افزایش دهد.
همچنین بخوانید: علت سقط مکرر
اکنون که می‌دانید کلامیدیا چیست و چه ویژگی‌هایی دارد، باید حدس زده باشید که عفونت کلامیدیایی درمان‌نشده می‌تواند سلامت فرد را تا اندازه قابل‌توجهی به خطر بیندازد. از این رو، اگر علائم کلامیدیا را مشاهده کردید، فورا با پزشک خود مشورت کرده و برای جلوگیری از عوارض بعدی، آزمایشهای منظم بیماری‌های مقاربتی را انجام دهید. در هر صورت، اگر برای عفونت کلامیدیا درمان مناسب دریافت نشود، این وضعیت می‌تواند منجر به مشکلات زیر شود:
| عوارض کلامیدیا برای زنان | |
|---|---|
| بیماری التهاب لگن (PID) | بیماری التهاب لگن زمانی رخ می‌دهد که یک بیماری مقاربتی درمان‌نشده، مانند کلامیدیا، به اندام‌های تولیدمثل آسیب وارد کند. PID می‌تواند منجر به نازایی و درد مزمن لگن شود، لوله‌های فالوپ(لوله‌هایی که تخمدان‌ها را به رحم متصل می‌کند) را مسدود کرده و باعث بارداری خارج از رحم(که برای جنین و حتی مادر تهدیدکننده زندگی است) شود. |
| مشکلات بارداری | عفونت درمان‌نشده کلامیدیا ممکن است باعث زایمان زودرس شود. همچنین اگر فرد باردار دچار کلامیدیا باشد، می‌تواند آن را در حین زایمان به فرزندان خود منتقل کرده و نوزاد ممکن است دچار ذات الریه، عفونت چشم یا حتی کوری شود؛ بنابراین نوزادان تازه متولد شده می‌توانند به عفونت کلامیدیا مبتلا شوند. |
| نازایی | کلامیدیا درمان‌نشده حتی می‌تواند باعث ناباروری شود. علاوه‌بر آن، ممکن است خطر حاملگی خارج از رحم(زمانی که تخمک بارور شده در خارج از رحم جای‌گزینی کرده و رشد می‌کند) را افزایش دهد. روی هم رفته، عفونت درمان‌نشده کلامیدیا قادر است به لوله‌های فالوپ، رحم یا واژن آسیب دائمی وارد کرده و باردار شدن را دشوار سازد. |
| عوارض کلامیدیا برای مردان | |
|---|---|
| اپیدیدیمیت | عفونت ممکن است به بیضه‌ها و لوله‌ای که اسپرم را به بیضه‌ها می‌برد(اپیدیدیم) سرایت کرده و علائمی مانند درد، تورم و حساسیت در بیضه‌ها را ایجاد کند. |
| عفونت غده پروستات | به ندرت، باکتری کلامیدیا می‌تواند به غده پروستات گسترش یابد؛ اما در صورت وقوع این شرایط، پروستاتیت می‌تواند باعث درد در حین یا بعد از رابطه جنسی، تب و لرز، ادرار دردناک و کمردرد شود. |
| کاهش باروری | کلامیدیا می‌تواند به اسپرم آسیب زده و توانایی فرد برای باردار شدن را تحت‌تاثیر قرار دهد. |
علاوه‌بر موارد گفته‌شده در جداول بالا، اگر کلامیدیا درمان نشود، ممکن است به جریان خون فرد سرایت کرده و مشکلات زیر را ایجاد کند:
| دیگر عوارض کلامیدیا که می‌تواند روی هر دو جنس تاثیر بگذارد | |
|---|---|
| افزایش خطر ابتلا به آرتریت واکنشی | این وضعیت باعث تورم و درد در مفاصل می‌شود. |
| افزایش احتمال ابتلا به HIV | کلامیدیا می‌تواند خطر ابتلا به HIV را افزایش دهد. |
تنها راه جلوگیری از ابتلا به عوارض و علائم کلامیدیا این است که فرد از برقراری رابطه جنسی واژنی، مقعدی یا دهانی با کسی که عفونت کلامیدیا دارد، خودداری کند. همچنین مراقب آلوده نبودن سطوح یا اشیایی باشند که احتمال انتقال باکتری های آلوده به نواحی تناسلی دارند.
با این حال، پرواضح است که همیشه این امر میسر نیست که شما به راحتی متوجه این موضوع شوید که شریک فعلی شما کلامیدیا دارد یا خیر؛ خصوصا آنکه بسیاری از افراد مبتلا، اصلا متوجه علائم کلامیدیا نمی‌شوند. از این رو، با در نظر گرفتن راه‌کارهای پیشگیری از عفونت کلامیدیا، ایده خوبی است که این شیوه‌های ایمن را به‌طور منظم در زندگی جنسی خود بگنجانید:
کلامیدیا و سوزاک دو بیماری مقاربتی شایع هستند، که هر دو توسط باکتری‌هایی که می‌توانند در طول رابطه جنسی واژینال، دهانی یا مقعدی محافظت‌نشده منتقل شوند، ایجاد شوند. هر دوی این بیماری‌های مقاربتی بعید است که از خود علائمی نشان دهند و حتی اگر برای مثال، علائم کلامیدیا ظاهر شود، افراد مبتلا به آن، اولین علائم خود را ظرف چند هفته پس از ابتلا به عفونت تجربه می‌کنند. هر دو عفونت از علائم مشابهی برخوردار بوده، که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
این دو عفونت همچنین در صورت عدم درمان می‌توانند منجر به PID و مشکلات تولید مثلی شوند. برای مثال، سوزاک درمان‌نشده می‌تواند منجر به خارش و درد در راست روده(هنگام اجابت مزاج) شود. زنان مبتلا به این بیماری نیز ممکن است قاعدگی طولانی‌مدت و سنگین و همچنین درد در حین مقاربت را تجربه کنند. همچنین کلامیدیا و سوزاک، هر دو قابل‌درمان با آنتی بیوتیک‌ها بوده و در صورت درمان سریع، بعید است که باعث ایجاد مشکلات طولانی‌مدت در فرد شوند.
جمع بندی
در این مقاله دانستیم کلامیدیا چیست و چه علائم و عوارضی دارد. کلامیدیا که از انواع بیماری‌های مقاربتی شایع بوده و اغلب هیچ علامتی ایجاد نمی‌کند، ممکن است در بدن اشخاصی باشد که اصلا از وجود آن اطلاعی ندارند و همین امر موجب شیوع بین افراد مختلف و عدم درمان در زمان مناسب می‌شود.
در حالی که درمان با انواعی از آنتی بیوتیک‌ها می‌تواند عفونت و علائم کلامیدیا را از بین ببرد، در صورت نبود درمان مناسب و کافی، رخداد مشکلات جدی‌تر در آینده بسیار محتمل است. بنابراین، اگر فرد دچار علائمی بوده و نگرانی‌های مختلف ذهن او را مشغول کرده است، می‌بایست در اولین فرصت به پزشک متخصص مراجعه کند؛ البته حتی اگر فرد هیچ‌یک از علائم کلامیدیا را ندارد نیز، عاقلانه است که با انجام منظم آزمایش عفونت کلامیدیا، از سلامت وضعیت جسمانی خود اطمینان حاصل کند. برای انجام آزمایش‌ها و چکاپ‌های خود می‌توانید به آزمایشگاه مرکزی فردیس مراجعه کنید.
مورد تایید و بازبینی شده توسط:
دکتر مهران غزالی بینا(فلوشیپ علوم آزمایشگاهی)
ارسال نظر