كمبود منيزيم و عوارض آن

منیزیم، فلزی است كه میزان بسیار كمی در بدن وجود دارد. وجود همین مقدار كم، از این عنصر اثرات حیاتی و غیرقابل انكاری در واكنش‌های عصبی، عضلانی و فعل و انفعالات درون سلولی دارد.

اسهال و استفراغ و سوء‌تغذیه از عوامل كاهش منیزیم سرم است. در كشورهای فقیر دلیل اصلی سوء تغذیه، بی‌غذایی و فقدان غذاهای باكیفیت است ولی در كشورهای غنی همچون كشورهای غربی یكی از مهم‌ترین دلایل سوء‌تغذیه، كلیسم است. افرادی كه به صورت زیاد و مداوم الكل مصرف میكنند، دچار كاهش انواع مواد مغذی از جمله منیزیم میشوند و این كمبود یكی از دلایل مرگ و میر این گروه از بیماران است.

بیش از 99 درصد منیزیم بدن در استخوان‌ها و عضلات به صورت ذخیره موجود است، بنابراین به جز كلسیم، زمان زیادی لازم است تا این ذخایر تخلیه شود. اسهال‌ها و بیماری‌های روده‌ای با ایجاد مدفوع چرب و حجیم، باعث به‌دام افتادن منیزیم و خروج آن از بدن میشود و به این ترتیب منیزیم تخلیه میشود.

دیابت هم از بیماری‌های شایع است كه با كاهش منیزیم همراه است، هرچه بیمار دیابتی كنترل نامناسبی داشته باشد، به موازات دفع گلوكز از طریق ادرار، منیزیم هم دفع میكند و در درازمدت بعد از تخلیه ذخایر این ماده معدنی دچار كمبود شدید منیزیم در اثر یك اسهال یا استفراغ طولانی میشود.

ویتامین D یكی از مواد موثر در حفظ منیزیم است كه موجب جذب موثر آن از جدار روده میشود و بیماری‌هایی كه متابولیسم فعال‌سازی ویتامین ‌D را مختل میكند از عوامل كمبود منیزیم است.

لرزش دست و پا، بیحالی، افسردگی، ضعف شدید تمام عضلات، تحریك‌پذیری و كم شدن تحمل از علایم كمبود منیزیم است.

بتدریج كه این بیماری شدید میشود، تشنج رخ‌میدهد. كمبود منیزیم باعث تحریك‌پذیری عضلات قلب و كاهش كلسیم و پتاسیم نیز میشود و تا منیزیم را اصلاح نكنیم كمبود این عناصر بهبود نمییابد.

برخی بیماری‌های ژنتیكی نادر مثل بارتر و جیتلمن نیز موجب دفع منیزیم از كلیه شده و بعد از پیوند كلیه نیز تغییراتی در توبول‌های كلیه ایجاد میشود كه موجب دفع ‌منیزیم میشود.

برای درمان كمبود منیزیم هم داروهای تزریقی و هم قرص‌ها و شربت‌های حاوی منیزیم موجود است. مهم این است كه پزشک گاهی به این بیماری هم فكر كند و آن را تشخیص دهد كه در این صورت درمان آن سخت نخواهد بود.